Organisatie
Onder het thema organisatie verstaan wij de inrichting van de schoolorganisatie door bestuurders, schoolleiders en middenmanagers en de wijze waarop zij de organisatie aansturen.
Leiderschap
Effectief leiderschap en een efficiënte inrichting van de schoolorganisatie zijn van essentieel belang voor de kwaliteit van het onderwijs, zo blijkt ook uit divers (wetenschappelijk) onderzoek. Weinig verbeteringen ontstaan spontaan, er is altijd iemand nodig om het proces in gang te zetten, richting te geven en bij te sturen. Ook voor het vasthouden van verbeteringen is leiderschap onontbeerlijk.
Taken en verantwoordelijkheden
In het waarderingskader benoemt de Onderwijsinspectie als kwaliteitsaspecten een aantal taken en verantwoordelijkheden van de school, de schoolleiding en de docenten:
- De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten.
- De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces.
- De schoolleiding zorgt dat leraren kunnen presteren en zich ontwikkelen conform de visie van de school.
- De leraren benutten de professionele ruimte voor goed onderwijs.
- Het bestuur maakt, met behulp van een goed functionerend systeem van kwaliteitszorg en kwaliteitsborging, zijn wettelijke zorgplicht voor de kwaliteit van het onderwijs waar.
- Het bestuur voert een deugdelijk financieel beheer.
Leren verbeteren is hét expertisecentrum voor VO-scholen die hun onderwijskwaliteit willen of moeten verbeteren. Op het gebied van organisatie bieden wij u het volgende aan.
Ondersteuningsinstrumenten
Communicatie over onderwijskwaliteit door de schoolleiding
Of de school er nu goed of slecht voorstaat, communiceren over de onderwijskwaliteit is altijd nodig. In een succesvol communicatieproces weet de schoolleider een moeilijke boodschap ten goede te keren en daarbij alle groepen met elkaar te verbinden. Drie richtlijnen vormen daarbij het uitgangspunt: houding bepalen, informeren en verbinden.
Tips timemanagement voor middenmanagers
De factor tijd is van groot belang. Ontzorgen is hierbij het sleutelwoord: zorg ervoor dat allerlei routinematige, uitvoerende werkzaamheden niet door middenmanagers worden uitgevoerd, maar bijvoorbeeld door ondersteunend personeel.
Leidraad middenmanagement in positie
Wat hebben middenmanagers nodig om leiding te kunnen geven aan opbrengstgericht werken? Scholen kunnen deze leidraad gebruiken om middenmanagers (beter) in positie te krijgen.
Ondersteuningsmogelijkheden
Leren verbeteren biedt getrapte ondersteuning aan scholen die hun onderwijskwaliteit willen of moeten verbeteren. Uitgangspunt is de positie en vraag van de school: Afhankelijk van de situatie krijgt iedere school ondersteuning op maat, variërend van gratis materiaal tot één of meerdere dagen advies of begeleiding van een expert. Hier vindt u meer informatie over het aanbod, voorwaarden en kosten van ondersteuning door Leren verbeteren.
Ondersteuningsaanbod
Op weg naar (nog) beter onderwijs
Leren verbeteren is gespecialiseerd in het gezond maken van scholen met een achterstand in onderwijskwaliteit. Naast de intern aanwezige expertise werken wij intensief samen met ervaren adviseurs. Ons aanbod hangt samen met het Inspectieoordeel, waardoor wij voornamelijk ondersteuning bieden aan scholen met een onvoldoende of zeer zwakke afdeling. Een deel van ons aanbod is ook interessant voor scholen die hun onderwijskwaliteit willen verbeteren zonder dat er sprake is van een negatief oordeel. Leren verbeteren beschikt over een vastgesteld budget, waardoor er sprake kan zijn van uitputting van het aanbod.
Brochures
Opbrengstgericht werken
Deze geheel vernieuwde brochure bestaat uit twee onderdelen. Allereerst wordt het opbrengstgericht werken (OGW) verder uitgewerkt: waar ligt de kracht van OGW als het gaat om het creëren van een lerende cultuur? Dit onderdeel is bedoeld om iedereen in de school uit te dagen om samen het gesprek over leren en opbrengstgericht werken te voeren. Het tweede onderdeel is de Toolkit OGW: een set concrete instrumenten die reeds met succes in de praktijk worden gebruikt. Door de inzet van deze instrumenten krijgt OGW een vaste plek in de kwaliteitszorg van de school.
De ingrediënten voor effectieve verbeterplannen
Deze geheel vernieuwde brochure beschrijft vijf concrete succesfactoren voor het maken van een verbeterplan. Hiermee kunnen schoolleiders en bestuurders eenvoudig zelf een verbeterplan opstellen. De uitgave bevat veel do’s en don’ts en voorbeeldteksten uit goede verbeterplannen. De vernieuwde uitgave is aangepast aan het nieuwe toezichtkader van de inspectie.
Schoolontwikkeling: als het erop aankomt
Het project Leren verbeteren werd aanvankelijk uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de VO-raad.
In deze eerste periode zijn veel (zeer) zwakke scholen sterker geworden en is duidelijker geworden wat er nodig is als het erop aankomt. Dat blijkt uit de rondetafelgesprekken waarvan deze publicatie verslag doet. Schoolleiders en procesbegeleiders van Leren verbeteren blikken aan de hand van zes thema’s terug op het verbetertraject dat zij samen hebben doorlopen.
De urgentie van project Leren verbeteren
Het voortgezet onderwijs werkt hard aan het minimaliseren van het aantal (zeer) zwakke afdelingen. Het Sectorakkoord geeft die ambitie vorm met scherpe deadlines voor verbeteringen. Om terugkeer naar een basis arrangement te vergemakkelijken, breidt het project Leren verbeteren het ondersteuningsaanbod uit.
Duurzame kwaliteitsverbetering
Deze brochure gaat in op de vraag hoe je zorgt voor duurzame kwaliteitsverbetering. Hoe zorg je voor een proces waarin de gerealiseerde kwaliteitsverbetering stevig is geborgd, zodat een terugval in principe niet mogelijk is?
Toolkit OGW
Waar ligt de kracht van OpbrengstGericht Werken (OGW) als het gaat om het creëren van een lerende cultuur? Door de inzet van deze OGW-instrumenten blijft OGW niet hangen in goede voornemens, maar krijgt het daadwerkelijk een vaste plek in de kwaliteitszorg van de school.
Lessen uit de praktijk
Wat zijn effectieve interventies, succesfactoren en valkuilen bij het succesvol verbeteren van de onderwijskwaliteit? En welke rol spelen bestuur, schoolleiding, docenten, ouders en leerlingen bij het verbeterproces? Deze brochure geeft heldere tips, aandachtspunten en voorbeelden.
Betere leraren, beter onderwijs
Wat is nodig om over voldoende hoog gekwalificeerde leraren te kunnen beschikken? Hoogleraar Onderwijskunde Wim van de Grift levert een discussiebijdrage aan de hand van (wetenschappelijk) onderzoek naar achtergrond en factoren.
Bevlogenheid als impuls voor verbetering
‘Meer doen met minder’ is vandaag de dag een belangrijk gegeven voor de onderwijssector. Auteur Mark Hesseling ziet bevlogenheid als smeerolie voor kwaliteitsverbetering in het onderwijs en voor de persoonlijke en professionele ontwikkeling van docenten.
De ‘groene vingers’ van de schoolleider
Welke invloed heeft een schoolleider op het (leer)gedrag van zijn docenten? Drie scholen werken samen in het kader van een experiment naar de opbrengsten van een groeimindset. De overtuigingen van een schoolleider en de manier waarop hij de docent benadert blijken van invloed; wat aandacht krijgt, groeit.
Opbrengstgericht sturen door de schoolleiding
Publicatie van VO-raad, AOC Raad en School aan Zet met handvatten voor het vormgeven van opbrengstgericht werken in de school.
Het voorkomen van (zeer) zwakke scholen in het voortgezet onderwijs
Hoe vaak komt het voor dat de inspectie een VO-school als (zeer) zwak bestempelt? Wat moet de interne toezichthouder dan doen? En nog belangrijker: hoe kun je voorkomen dat een school op het ‘beklaagdenbankje’ terechtkomt?
Met of tegen elkaar?
Beoordeelt de inspectie de onderwijskwaliteit van een school met een onvoldoende, dan spreekt zij daar het bestuur op aan, maar het zal vooral de schoolleider zijn die zich aangesproken voelt. Hoe ontwikkelt de relatie tussen schoolleider en bestuurder zich daarna? Uit onderzoek blijkt dat die samenwerking hapert. Wat is de rol, verantwoordelijkheid en gedrag van bestuurders en schoolleiders van (zeer) zwakke scholen?
Goede scholen beter maken
Verzorgen van goed onderwijs is de kerntaak van alle scholen. De leeropbrengsten laten zien in hoeverre ze hier in slagen. Wat goede leeropbrengsten zijn, bepalen scholen zelf. Maar er is ook een definitie die voor alle scholen geldt en die is van de Onderwijsinspectie. Hoe zijn die leeropbrengsten te verbeteren?
Het begint bij de schoolleiding
Het Kennemer Lyceum in Overveen staat niet meer op de lijst van zeer zwakke scholen. Eerst zijn de eindexamenklassen aangepakt en ook de andere maatregelen gaan hun vruchten afwerpen. Dit is echter niet vanzelf gegaan. Welke stappen zijn gezet?
Middenmanagement in positie
Schoolleiders en –bestuurders krijgen in deze brochure tips voor het versterken van de positie van middenmanagers. Hoe kunnen zij beter in positie worden gebracht om leiding te geven aan opbrengstgericht werken?
Interim of niet?
Deze brochure biedt schoolbestuurders en schoolleiders praktische informatie en handvatten wanneer zij overwegen een interim manager in te schakelen. In welke gevallen is dit zinvol en waar moet u op letten?
Relevante Berichten
Project Leren Verbeteren ook preventief aan de slag
Per 1 augustus heeft B&T het Project Leren Verbeteren overgenomen van de VO-raad. Hoewel het aantal zeer zwakke afdelingen van scholen steeds verder afneemt, zien projectleiders Hans Sandtke en Tijmen Bolk én het ministerie van OCW nog voldoende nieuwe uitdagingen, zoals het betrekken van de eindverantwoordelijk schoolleider bij een verbetertraject: “Als schoolleiding moet je weten […]
Miniconferentie: de rek en reikwijdte van maatwerk in het VO
Donderdag 17 mei 2018 ‘Elastiek in het onderwijs’ Deze editie van de miniconferentie over maatwerk is helaas vol. U kunt zich wel aanmelden voor de tweede editie, die plaatsvindt op woensdag 26 september 2018. Het aanmeldformulier en meer informatie vindt u hier. Maatwerk is een onderwijskundig speerpunt voor veel VO-scholen. We zien vormen van leerlinggestuurd […]
Maak kennis met adviseur Harry van Goor: “Het is de school die de conclusies moet trekken, niet ik.”
Harry van Goor (67) is al zijn hele leven werkzaam in het onderwijs. Eerst als docent geschiedenis havo/vwo, later als conrector en directeur onderwijs. “In die tijd richtte ik me met name op de invoering van de Basisvorming en de Tweede Fase”, zegt Van Goor. “Vernieuwing van het onderwijs heeft mijn grote interesse.” Later gaat […]
Durven en delen: maatwerk in het VO
Bijna elke school wil leerlingen maatwerk en gepersonaliseerd leren bieden. Maar hoe begin je? Leren Verbeteren organiseerde de miniconferentie ‘Elastiek in het onderwijs – over de rek en reikwijdte van maatwerk in het VO’, waar schoolleiders en docenten ervaringen en creatieve oplossingen deelden. “Er zijn geen pasklare antwoorden”, drukt Hans Sandtke, projectleider van Leren Verbeteren, […]
Maak kennis met adviseur Geppie Bootsma: “Zo mooi als scholen weer met elan verder kunnen”
Haar rugzak vol veertig jaar ervaring en kennis zet adviseur Geppie Bootsma graag in om scholen te helpen verbeteren. “Daar leer ik zelf ook nog steeds van.” De drive om anderen te helpen verbeteren, is aangeboren, denkt ze. Als kleuter zette ze haar poppen al op een rijtje en speelde ze juf. Dat ze koos […]
Binnenkort verschijnt: Leren verbeteren werkt, over een onderzoek naar de begeleiding van zeer zwakke scholen
Hoe effectief is de begeleiding van zeer zwakke scholen? Afgelopen schooljaar verrichte Leren verbeteren II een onderzoek naar de effectiviteit van de begeleiding van zeer zwakke scholen in de periode 2012-2016. Dit onderzoek werd onlangs afgerond en binnenkort kunt u op verschillende manieren kennisnemen van de bevindingen. De belangrijkste conclusie wordt vervat in de titel: Leren […]
Maak kennis met adviseur Sjors van Eijl: “Scholen komen er altijd sterker uit”
Sjors van Eijl gebruikt zijn analytisch vermogen om scholen voor Leren verbeteren weer op het goede spoor te brengen. “Ik geef mensen de hoop dat het weer goed komt.” Sjors van Eijl komt uit een echt onderwijsgezin. “Mijn vader was leraar en mijn vrouw, zussen en dochters zitten ook in het onderwijs.” Hij werkte zelf […]
Online reflectiesessies: samen zoeken naar een nieuwe rol voor de kwaliteitszorgmedewerker
In mei organiseerde B&T samen met het Landelijk Netwerk Kwaliteitszorg VO vier online reflectiesessies. In deze sessies konden medewerkers kwaliteitszorg hun ervaringen ten tijde van de schoolsluiting delen. De sessies voorzagen in een grote behoefte: ‘Hoe kun je naar opbrengsten kijken als je die niet hebt?’ Wat doe je als kwaliteitsmedewerker wanneer er geen toetsen […]
Kwaliteit verbeteren in 6 stappen
In zes concrete stappen werkt u aan het verbeteren van opbrengsten en onderwijskwaliteit. Hierbij is niet alleen aandacht voor wat scholen kunnen doen om de onderwijskwaliteit te verbeteren, maar vooral ook
met wie en hoe.
Nieuws
Blijf op de hoogte van ontwikkelingen en wetenswaardigheden en laat u inspireren door praktijkverhalen en interviews.
Scan Leren verbeteren
De Scan Leren Verbeteren geeft u snel inzicht in de mogelijke risicofactoren en in de onderwijskwaliteit van uw school. Het resultaat: een systematische diagnose die u kan helpen bij het zetten van vervolgstappen.
