Resultaten zijn de leerresultaten van leerlingen en hun voortgang in ontwikkeling. In het toezicht van de Onderwijsinspectie spelen de resultaten een belangrijke rol. De gemiddelde eindexamenresultaten en de doorstroom in de bovenbouw liggen op of boven de normering die daarvoor geldt. Bovendien behalen de leerlingen in de onderbouw het opleidingsniveau dat overeenkomt met het basisschooladvies en lopen zij gedurende hun schoolloopbaan weinig vertraging op.
De inspectie beoordeelt ook de sociale opbrengsten van een school. Aan de hand van het waarderingskader bekijken zij bijvoorbeeld of het gedrag van leerlingen niet leidt tot onveilige situaties op school, of leerlingen zich op school veilig en prettig voelen en of de sociale en maatschappelijke competenties van leerlingen op een niveau liggen dat verwacht mag worden.
Daarnaast bepaalt iedere school zelf wat goede leerresultaten zijn. Scholen beloven op grond van hun visie bijvoorbeeld ontwikkeling op het gebied van houding, verantwoordelijkheid, samenwerking, levensbeschouwing en creativiteit. De inspectie let hier niet op bij de beoordeling van de resultaten, maar voor docenten, ouders en leerlingen is het wel belangrijk om te weten wat de schooldefinitie van goed onderwijs is.
De Onderwijsinspectie beoordeelt de resultaten per afdeling van de school aan de hand van vier indicatoren:
De resultaten van een afdeling zijn onvoldoende wanneer twee of meer van de vier opbrengstindicatoren onvoldoende zijn. De afdeling krijgt dan het predicaat onvoldoende en wordt door de inspectie onder verscherpt toezicht gesteld. Een afdeling kan ook onvoldoende beoordeeld worden als het onderwijsproces onvoldoende is. Wanneer het proces én de resultaten onvoldoende zijn, wordt de afdeling zeer zwak.
Wilt u meer weten over het waarderingskader, het toezicht en de werkwijze van de Onderwijsinspectie? Onder het thema Inspectie vindt u meer informatie.
Leren verbeteren is hét expertisecentrum voor VO-scholen die hun onderwijskwaliteit willen of moeten verbeteren. Op het gebied van organisatie bieden wij u het volgende aan.
Eerste Hulp Bij Opbrengsten
Wilt u makkelijk en snel de opbrengsten van uw school of afdeling verbeteren? Meer uitgebreide informatie vindt u in de brochure ‘Werken aan opbrengsten’.
Hieronder alvast een aantal belangrijke pagina’s.
Opbrengsten berekening en beoordeling door de Onderwijsinspectie
Welke indicatoren hanteert de inspectie om opbrengsten te beoordelen? Wat is de werkwijze van de inspectie bij het jaarlijks bekendmaken van de oordelen?
Werken met de opbrengstenbeoordeling
Een uitgebreide toelichting op en voorbeelden voor het werken met de opbrengstindicatoren van de inspectie, suggesties voor mogelijke acties van de school en een verwijzing naar de instrumenten van Vensters voor Verantwoording.
Acties
De volgende acties werken bevorderend voor opbrengstgericht werken:
• Duidelijke doelen stellen (normen, ambities) voor de onderwijsopbrengst.
• Onderwijsopbrengst structureel opnemen in de planning & control-cyclus.
• Sturen op opbrengsten op alle niveaus (Raad van Toezicht, bestuur, schoolleiding, docenten).
• Intern verantwoording laten afleggen over opbrengsten op alle niveaus (docent, management, bestuur).
• Eenduidige procedures opstellen voor toelating, plaatsing, toetsing en determinatie.
• Verdere professionalisering van bestuur, management en docenten, gericht op planmatig en cyclisch werken.
• Informatie delen en communiceren met docenten en overige betrokkenen.
• Professionele afspraken maken met docenten.
• Eigen analyses maken en ambities formuleren.
• Verder kijken dan de indicatoren van de inspectie en zelf nadere analyses maken, niet alleen van onder- en bovenbouw, maar van elk jaar, elke sectie, elke klas, elk vak.
Leren verbeteren biedt getrapte ondersteuning aan scholen die hun onderwijskwaliteit willen of moeten verbeteren. Uitgangspunt is de positie en vraag van de school: Afhankelijk van de situatie krijgt iedere school ondersteuning op maat, variërend van gratis materiaal tot één of meerdere dagen advies of begeleiding van een expert. Hier vindt u meer informatie over het aanbod, voorwaarden en kosten van ondersteuning door Leren verbeteren.
Wilt u uw leerlingen gedegen en gestructureerd voorbereiden op het eindexamen? Gebruik dan Eindexamensite.nl. Ieder jaar worden de nieuwe examens toegevoegd. Leerlingen krijgen direct feedback en zien welke examenstof ze al beheersen en waar ze nog moeite mee hebben. Scholen die deelnemen aan VO-Content kunnen gratis gebruik maken van alle examens van de Eindexamensite. Voor andere scholen zijn alleen de eindexamens Nederlands gratis te gebruiken.
Scholen op de kaart (voorheen Vensters voor Verantwoording).
Scholen op de kaart maakt deel uit van de Stichting Schoolinfo van de VO-raad en PO-Raad. Schoolinfo helpt scholen en schoolbesturen hun organisatie professioneler te sturen, meer opbrengstgericht te werken en verantwoording af te leggen met behulp van beschikbare informatie.
Ons onderwijs wordt steeds taliger. Niet elke leerling kan daarmee omgaan en niet elke docent is daarvoor goed uitgerust. Structurele en schoolbrede aandacht voor taal, waarbij alle docenten én de schoolleiding betrokken zijn, is een voorwaarde voor een duurzaam en effectief taalbeleid.
Bestuurders zijn de afgelopen jaren actiever gaan sturen op onderwijskwaliteit en zien dat in toenemende mate als een verantwoordelijkheid die zij delen met schoolleiders. Dit is een van de belangrijkste conclusies van een onderzoek van Leren verbeteren, getiteld: Bestuurders in beweging, een verkenning naar de veranderende rol van bestuurders van onder- en bovengemiddeld presterende scholen in het voortgezet onderwijs. In deze rapportage vindt u de achtergronden bij dit onderzoek.
Bestuurders zijn de afgelopen jaren actiever gaan sturen op onderwijskwaliteit en zien dat in toenemende mate als een verantwoordelijkheid die zij delen met schoolleiders. Dit is een van de belangrijkste conclusies van een onderzoek van Leren verbeteren, getiteld: Bestuurders in beweging, een verkenning naar de veranderende rol van bestuurders van onder- en bovengemiddeld presterende scholen in het voortgezet onderwijs. In deze publicatie vindt u de belangrijkste opbrengsten van dit onderzoek.
Leren verbeteren heeft in 2017 onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van de begeleiding van scholen met een zeer zwakke afdeling in de periode 2012-2016. Doel van het onderzoek was om lessen uit de effectiviteit van de begeleiding te trekken voor alle betrokkenen in een verbetertraject en de begeleiding van onvoldoende en zeer zwakke afdelingen te optimaliseren. In deze rapportage vindt u de opbrengsten van dit onderzoek.
Het project Leren verbeteren werd aanvankelijk uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de VO-raad.
In deze eerste periode zijn veel (zeer) zwakke scholen sterker geworden en is duidelijker geworden wat er nodig is als het erop aankomt. Dat blijkt uit de rondetafelgesprekken waarvan deze publicatie verslag doet. Schoolleiders en procesbegeleiders van Leren verbeteren blikken aan de hand van zes thema’s terug op het verbetertraject dat zij samen hebben doorlopen.
Het voortgezet onderwijs werkt hard aan het minimaliseren van het aantal (zeer) zwakke afdelingen. Het Sectorakkoord geeft die ambitie vorm met scherpe deadlines voor verbeteringen. Om terugkeer naar een basis arrangement te vergemakkelijken, breidt het project Leren verbeteren het ondersteuningsaanbod uit.
Deze brochure gaat in op de vraag hoe je zorgt voor duurzame kwaliteitsverbetering. Hoe zorg je voor een proces waarin de gerealiseerde kwaliteitsverbetering stevig is geborgd, zodat een terugval in principe niet mogelijk is?
Waar ligt de kracht van OpbrengstGericht Werken (OGW) als het gaat om het creëren van een lerende cultuur? Door de inzet van deze OGW-instrumenten blijft OGW niet hangen in goede voornemens, maar krijgt het daadwerkelijk een vaste plek in de kwaliteitszorg van de school.
In scholen die van Onderwijsinspectie te horen hebben gekregen dat ze een zeer zwakke afdeling hebben, overheerst eerst vaak boosheid of verdriet. Erg lang kan dat niet duren, er moet een analyse en verbeterplan komen. Welke vragen en aspecten komen daarbij aan de orde?
Publicatie van de VO-raad, AOC Raad en School aan Zet, met handvatten voor opbrengstgericht werken door leraren.
Publicatie van VO-raad, AOC Raad en School aan Zet met handvatten voor het vormgeven van opbrengstgericht werken in de school.
Het afgelopen schooljaar vernam het Christelijk College de Noordgouw, locatie Hattem dat zijn vmbo-t- en vmbo-k-afdelingen door de Inspectie werden beoordeeld als ‘zwak’. Na de eerste teleurstelling stapten directie en team over hun frustratie heen en besloten ze alle zeilen bij te zetten. Als eerste werd het project Leren verbeteren van de VO-raad ingeschakeld.
Een slecht presterende school moet snel de zaak weer op orde krijgen. Dat is het afgelopen jaar steeds vaker gelukt, zo blijkt. Beter nog is het om helemaal niet in de risicozone te komen, bijtijds maatregelen te nemen en voortdurend aandacht te besteden aan kwaliteit. Dit geldt niet alleen voor de ca. 250 risicoscholen maar evenzeer voor scholen die goed presteren.
Verzorgen van goed onderwijs is de kerntaak van alle scholen. De leeropbrengsten laten zien in hoeverre ze hier in slagen. Wat goede leeropbrengsten zijn, bepalen scholen zelf. Maar er is ook een definitie die voor alle scholen geldt en die is van de Onderwijsinspectie. Hoe zijn die leeropbrengsten te verbeteren?
Een brochure vol praktische handreikingen en adviezen over de inzet van communicatie in het verbeterproces. Niet alleen op het moment dat de school te maken krijgt met een negatieve beoordeling, maar ook daarna.
Schoolleiders en –bestuurders krijgen in deze brochure tips voor het versterken van de positie van middenmanagers. Hoe kunnen zij beter in positie worden gebracht om leiding te geven aan opbrengstgericht werken?
De brochure daagt schoolleiders uit om opbrengstgericht te gaan werken en biedt daarvoor handreikingen. Centraal staat kwaliteitsverbetering aan de hand van de opbrengstindicatoren van de Onderwijsinspectie en de instrumenten van Vensters voor Verantwoording.
Kom op 21 september naar ‘Uit de risicozone – In actie’ ‘Zwak’ of ‘Zeer zwak’: dat oordeel wil geen enkele onderwijsinstelling. Hebben we de boel op orde, dan hoeven we daar niet voor te vrezen. Zit u in een risicocategorie – hebt u bijvoorbeeld een waarschuwing of attendering van de inspectie ontvangen – dan is het […]
In juni 2016 viel bij het Kalsbeek College in Woerden onverwacht een brief van de Inspectie op de mat waarin de onderbouw als onvoldoende werd beoordeeld. “We dachten echt ‘wat gebeurt er nu’? We begrepen niet eens waar de brief precies over ging. Je kan ‘m tien keer lezen, maar dan snap je nog niet […]
Wat laten de cijfers zien? Monique Hoogduin (57) is expert in het duiden van data, én in het helpen verbeteren van het onderwijs. Ruim dertig jaar kent ze het werkveld inmiddels vanuit functies als docent, opleidingscoördinator, senior adviseur, schoolleider, manager van een schoolbegeleidingsdienst en hoofd kwaliteitsbeleid bij een schoolbestuur. “Het samen verbeteren van onderwijs blijft […]
Harry van Goor (67) is al zijn hele leven werkzaam in het onderwijs. Eerst als docent geschiedenis havo/vwo, later als conrector en directeur onderwijs. “In die tijd richtte ik me met name op de invoering van de Basisvorming en de Tweede Fase”, zegt Van Goor. “Vernieuwing van het onderwijs heeft mijn grote interesse.” Later gaat […]
Als Evert van Dijk op 1 augustus 2017 directeur wordt van de Edudelta-locatie Barendrecht voor vmbo en mbo weet hij dat hem een fikse klus te wachten staat. De gemengde leerweg moet haar basisarrangement terug zien te krijgen en de school zit ook nog eens midden in een fusieproces. Nu, bijna een schooljaar later en […]
Haar rugzak vol veertig jaar ervaring en kennis zet adviseur Geppie Bootsma graag in om scholen te helpen verbeteren. “Daar leer ik zelf ook nog steeds van.” De drive om anderen te helpen verbeteren, is aangeboren, denkt ze. Als kleuter zette ze haar poppen al op een rijtje en speelde ze juf. Dat ze koos […]
Onderwijsvernieuwing stond hoog in het vaandel bij Mavo aan Zee in Den Helder. Het management stuurde aan op gepersonaliseerd leren. Toen de resultaten tegenvielen, maakte de school een pas op de plaats en meldde zich aan voor Leren Verbeteren. Zo kwamen de sterke en minder sterke kanten van het onderwijsproces in beeld. De school schakelde […]
Hoe effectief is de begeleiding van zeer zwakke scholen? Afgelopen schooljaar verrichte Leren verbeteren II een onderzoek naar de effectiviteit van de begeleiding van zeer zwakke scholen in de periode 2012-2016. Dit onderzoek werd onlangs afgerond en binnenkort kunt u op verschillende manieren kennisnemen van de bevindingen. De belangrijkste conclusie wordt vervat in de titel: Leren […]
Handzame publieksversie nu beschikbaar Op 6 november presenteerde Leren verbeteren in congrescentrum Domstad in Utrecht de publieksversie van de rapportage van een onderzoek naar de ondersteuning van zeer zwakke afdelingen. Op de jaarlijkse netwerk- en studiedag van het Landelijk Netwerk Kwaliteitszorg VO nam voorzitter Marleen Delcour het eerste exemplaar in ontvangst. Marleen Delcour kreeg de […]
Sjors van Eijl gebruikt zijn analytisch vermogen om scholen voor Leren verbeteren weer op het goede spoor te brengen. “Ik geef mensen de hoop dat het weer goed komt.” Sjors van Eijl komt uit een echt onderwijsgezin. “Mijn vader was leraar en mijn vrouw, zussen en dochters zitten ook in het onderwijs.” Hij werkte zelf […]
Bestuurders zijn de afgelopen jaren actiever gaan sturen op onderwijskwaliteit en zien dat in toenemende mate als een verantwoordelijkheid die zij delen met schoolleiders. Dit is een van de belangrijkste conclusies van een nieuw onderzoek van Leren verbeteren, getiteld: Bestuurders in beweging, een verkenning naar de veranderende rol van bestuurders van onder- en bovengemiddeld presterende […]
Dankzij haar jarenlange ervaring in het onderwijs, van docent tot conrector naar onderwijsinspecteur, is Jonneke Adolfsen goed op haar plek bij Leren verbeteren. “Steeds is de situatie weer verrassend anders dan op de vorige school.” Ontgoocheling, boosheid en verdriet. Die combinatie treft Adolfsen, sinds 2017 adviseur bij Leren verbeteren, vaak aan als ze op een […]
Juliette Vermaas is adviseur bij Leren verbeteren en auteur van ‘De ingrediënten voor effectieve verbeterplannen’. Met dit boekje, dat onlangs in herziene versie is verschenen, kunnen schoolleiders en bestuurders eenvoudig zelf een verbeterplan opstellen. Vermaas helpt lezers vooral bij het concretiseren van hun plannen in een stappenplan: ‘Die stappen voorkomen dat ambities en ideeën door […]
Clarien Veltkamp werkt al haar hele leven in het onderwijs en al tien jaar voor Leren verbeteren. Ze heeft veel scholen begeleid, maar is nog lang niet klaar: ‘Het gaat eigenlijk altijd om een integrale verbeterslag. Dat vind ik ontzettend boeiend.’ Clarien Veltkamp is inmiddels dertien jaar managing consultant bij CPS. Toen tien jaar geleden […]
Op 28 januari 2020 organiseert Leren verbeteren een informatiebijeenkomst in het Muntgebouw Utrecht. Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk komen in een zestal workshops de meest voorkomende ondersteuningsvragen aan de orde die de afgelopen vier jaar aan Leren verbeteren zijn gesteld. Het programma Leren verbeteren gaf vanaf 2016 ondersteuning aan meer dan 175 […]
Math van Loo heeft in het onderwijs zo ongeveer alle functies bekleed die je kunt bedenken: hij begon als docent Nederlands en werd later decaan, conrector, rector en bestuurder. Daarnaast heeft hij zijn eigen adviesbureau en een softwarebedrijf dat onderwijsapplicaties ontwikkelt. Vanaf 2008 is hij actief als adviseur van Leren verbeteren. Dat werk doet hij […]
In gesprek gaan met collega’s over hoe je op jouw school de kwaliteit van het onderwijs kunt verbeteren. Dat deden meer dan honderd bestuurders, schoolleiders en kwaliteitszorgmedewerkers uit het VO op 28 januari in Het Muntgebouw in Utrecht. Geen colleges, maar gesprekken met elkaar. Dat was de gedachte achter de bijeenkomst ‘Leren van vier jaar […]
Ronald Elte koos in de jaren zeventig om ideële en praktische redenen voor een baan als docent. Nu gebruikt hij zijn decennialange ervaring in het onderwijs en het openbaar bestuur als adviseur voor Leren verbeteren: ‘In korte tijd lukte het ons om de knoop te ontwarren.’ “Ik was een slechte leerling”, bekent Ronald Elte. “Ik […]
De scholen gaan na de zomervakantie weer helemaal open en ook het inspectietoezicht gaat door. Zo veel mogelijk op afstand, maar waar nodig op locatie. Wat moet u weten over het toezicht in de komende maanden? Risicobesturen De inspectie pakt het toezicht op risicobesturen en op risicoscholen, -afdelingen en -opleidingen ongewijzigd weer op. Daar kan […]
Scholen aan Zee, een brede scholengemeenschap in Den Helder, verbeterde zowel het beroepsonderwijs als de havo/vwo-afdeling van een inspectieoordeel zeer zwak naar voldoende. Dit gebeurde allebei in één jaar. Het driemanschap dat de huidige kerndirectie vormt, vertelt hoe dat is gelukt. Aan tafel zitten Hans van Beekum, algemeen directeur Scholen aan Zee, Sipko van Sluis, […]
In zes concrete stappen werkt u aan het verbeteren van opbrengsten en onderwijskwaliteit. Hierbij is niet alleen aandacht voor wat scholen kunnen doen om de onderwijskwaliteit te verbeteren, maar vooral ook
met wie en hoe.
Blijf op de hoogte van ontwikkelingen en wetenswaardigheden en laat u inspireren door praktijkverhalen en interviews.
De Scan Leren Verbeteren geeft u snel inzicht in de mogelijke risicofactoren en in de onderwijskwaliteit van uw school. Het resultaat: een systematische diagnose die u kan helpen bij het zetten van vervolgstappen.
