Dankzij haar jarenlange ervaring in het onderwijs, van docent tot conrector naar onderwijsinspecteur, is Jonneke Adolfsen goed op haar plek bij Leren verbeteren. “Steeds is de situatie weer verrassend anders dan op de vorige school.”
Ontgoocheling, boosheid en verdriet. Die combinatie treft Adolfsen, sinds 2017 adviseur bij Leren verbeteren, vaak aan als ze op een nieuwe school komt die net een onvoldoende van de inspectie heeft gekregen. “Docenten werken hard en doen hun best en krijgen dan opeens te horen dat wat ze doen niet in orde is. Zo tref je een geheel van emoties aan waarin het team en de directeur zelf hun weg moeten vinden. Als adviseur ondersteun ik hen bij het vinden van het juiste pad.”
Spontaan gesolliciteerd
Adolfsen begon als docent Nederlands en Frans op een scholengemeenschap. Ze gaf met veel plezier les. Ruim twaalf jaar later werd ze conrector en na een fusie sectordirecteur basisvorming. Na al die jaren aan de ene kant van het onderwijs was het tijd voor een switch en stapte ze over naar de Onderwijsinspectie. “Ik was een weekje ziek en had eindelijk tijd om de zaterdagkrant te lezen. Daarin zag ik een advertentie voor onderwijsinspecteur. Ik heb spontaan gesolliciteerd.”
Voor de inspectie bezocht ze scholen en sprak ze docenten door het hele land. Totdat ze besloot haar ervaring in te zetten bij een adviesbureau en een paar jaar later, op haar zestigste, voor zichzelf begon. “Ik wilde alle dingen die ik heb geleerd graag uitventen aan mensen die er wat aan kunnen hebben.”
Scherpe vragen
De kracht van Leren verbeteren schuilt volgens Adolfsen in de verbinding tussen kwaliteitszorg, beleid en HRM. “Wat voor onderwijs geven we, wie voeren dat uit, hoe goed doen we dat en waarom doen we dat zo? Die koppeling zorgt ervoor dat Leren verbeteren heel diep kijkt, samen met de school. Vanuit die diepgang kan ik goede vragen stellen.” En dat zijn soms scherpe vragen, weet ze. “Die kunnen confronterend zijn, maar leiden uiteindelijk wel tot het helderste beeld van de situatie. Ik vind het altijd een kunst om vragen te stellen die helpen leiden naar een oplossing.”
Daarnaast is het ook belangrijk om met de schoolleiding te bespreken wat Leren verbeteren wel en niet doet. “We komen naast de schoolleiders staan en denken met ze mee, maar we komen ze niet vertellen wat ze moeten doen.”
Confrontaties
Dat ze weet hoe het binnen een school reilt en zeilt, komt goed van pas in haar werk als adviseur bij Leren verbeteren. “En dat ik inspecteur ben geweest, helpt om te snappen hoe de inspectie heeft gekeken. Ik weet dat de insteek niet is geweest om zoveel mogelijk onvoldoendes uit te reiken.” Ook eigenschappen als empathie, helder analyseren en duidelijk communiceren zijn volgens Adolfsen belangrijk in haar werk. “Ik kan goed aanvoelen wat mensen meemaken op scholen en wat ze beweegt.” Ze loopt niet weg voor confrontaties, integendeel. “Die heb je soms ook. Hoe groter de problemen op een school, hoe leuker ik het vind om er aan de slag te gaan en een bijdrage aan de oplossing te leveren.”
Steunen
De samenwerking met de andere adviseurs verloopt volgens Adolfsen fantastisch. “We hebben zeer zinvolle bijeenkomsten.” Ook de reviews, de intensieve onderzoeken op scholen die adviseurs met z’n tweeën uitvoeren, zijn plezierig. “We staan voor elkaar. Als er een keer iets misgaat, steunen de collega’s elkaar honderd procent. We zijn een team en dat blijven we ook. En dat is nodig, want het zijn soms lastige projecten die we doen.”
Van de review is ze sowieso een groot fan. Het is een soort audit, maar dan uitgevoerd door een team dat voor het grootste deel bestaat uit docenten van de school zelf. “Ik vind het heel boeiend om na een dag lessen observeren te zien dat die docenten in staat zijn feedback te geven op en aan hun eigen team. Als een school dat in durft te zetten, is dat een prachtige ontwikkeling. En dat gebeurt ook. Scholen lopen er niet voor weg.”
Plezier
Ondanks haar jarenlange ervaring leert Adolfsen op elke school weer bij. “De situatie die je aantreft, is steeds weer verrassend anders dan op de vorige school. En er verandert van alles. Als je niet bijleert, loop je achter en dan heb je niets in te brengen als adviseur.”
Ze is deze maand 65 geworden en ziet om zich heen veel kennissen stoppen met werken. Zelf is ze drie dagen in de week gaan werken. “Ik vind het fijn om tijd te besteden aan mijn thuisfront en mijn kleinkinderen, maar ik ga voorlopig nog niet stoppen. Zolang mensen vinden dat ik zinvol werk doe, ga ik nog wel een paar jaar door. Ik vind het werk veel te leuk en doe het met heel veel plezier.”
Tekst: Maaike Vos