Kwaliteit verbeteren in 6 stappen
Werk in 6 concrete stappen aan het verbeteren van leeropbrengsten en onderwijsprocessen
In zes concrete stappen werkt u aan het verbeteren van leeropbrengsten en onderwijsprocessen. Hierbij is niet alleen aandacht voor wat vo-scholen kunnen doen om de onderwijskwaliteit te verbeteren, maar vooral ook met wie en hoe. In de praktijk zal de volgorde soms anders zijn, verbeteren is geen stappenplan maar een continu proces.
Stap 3: Verbeterdoelen en maatregelen bepalen
Wat houdt deze stap in?
Op basis van de analyse wordt bepaald aan welke verbeterpunten de komende periode wordt gewerkt. Het resultaat is een effectief verbeterplan met een samenhangend pakket aan maatregelen. Daarbij staan de verantwoordelijken en uitvoerders vermeld. Als de doelen en activiteiten zijn vastgelegd, heeft de school een stip aan de horizon en kan ook worden vastgesteld wanneer de school succes behaalt.
Wat zijn belangrijke activiteiten?
In samenwerking tussen schoolleiding en docenten:
- Formuleer ambities, tussendoelen en streefdoelen
- Bepaal verbetermaatregelen om de ambities en doelen te bereiken
- Werk verbetermaatregelen uit tot SMART-geformuleerde activiteiten
- Leg doelen en maatregelen vast in een verbeter- en actieplan
- Communiceer binnen de school
- Communiceer naar leerlingen en ouders
Wie bij deze stap betrekken, en hoe?
- Het bestuur is ‘sparring partner’ voor de school bij de totstandkoming van het verbeterplan, neemt eindverantwoordelijkheid voor dit plan en bewaakt effectiviteit
- Directie en teamleiders stellen na afstemming met alle betrokkenen binnen de school verbeterplan op
- Onderwijsteams en vaksecties dragen verbetervoorstellen aan en werken deze uit
- Interne medewerker kwaliteitszorg geeft inhoudelijke ondersteuning
- Leren verbeteren kan externe ondersteuning geven
Welke instrumenten en tools gebruiken?
- Voorbeelden uit bestaande verbeterplannen – elementen, brochure ‘De ingrediënten voor effectieve verbeterplannen’, p. 68 (project Leren verbeteren). U vindt de hele brochure onder Informatie & Inspiratie.
- Communicatie over onderwijskwaliteit door de schoolleiding, adviezen uit de brochure ‘Communicatie als pijler in het verbeterproces’, p. 15 – 17 (project Leren verbeteren). In deze brochure staan meer tips over communicatie met medewerkers, ouders en leerlingen. U vindt de hele brochure onder Informatie & Inspiratie.
Welke informatiebronnen raadplegen?
- Brochure ‘De ingrediënten voor effectieve verbeterplannen’ (project Leren verbeteren)
- Brochure ‘Communicatie als pijler in het verbeterproces’ (project Leren verbeteren)
- Voorbeelden van succesvolle verbetermaatregelen: praktijkvoorbeelden van scholen
Tips en aandachtspunten
Werk de maatregelen SMART uit: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Zorg dat er haalbare en in de tijd meetbare prestatieindicatoren zijn vastgelegd en voorkom vage termen als ‘weinig vertraging’ of ‘aanvaardbaar niveau’. Maar heb ook oog voor de grenzen van de SMART-formule!
Het verbeterplan moet goed worden voorbereid in de school. Het kan niet van alleen de schoolleiding komen, en al helemaal niet alleen van een extern onderwijsadviesbureau. Er is draagvlak nodig. De docenten moeten vanaf het begin worden meegenomen bij de analyse van de kwaliteitsproblematiek en de totstandkoming van het verbeterplan.
De maatregelen in het verbeterplan moeten aansluiten bij de centrale kwaliteitsproblemen van de school en daarvoor een oplossing bieden.
Zorg ervoor dat de maatregelen een coherent geheel vormen en aansluiten bij de ontwikkelingsfase van de school . Doordenk de consequenties van de maatregelen goed.
Doe niet teveel tegelijk. Begin met een paar urgente speerpunten en houd het klein. Stel concrete doelen en monitor de ontwikkeling. Begin niet te snel met weer iets nieuws; de verbeteringen moeten de tijd krijgen om te beklijven.
Wees duidelijk naar het team en het bestuur over de plannen: wat zijn de doelen, wat zijn de gewenste resultaten, waarom zijn bepaalde stappen nodig? De schoolleiding moet hierover transparant en open zijn, zodat teamleden ook zicht krijgen op het proces en weten wat er van hen wordt verwacht.
Informeer het bestuur tijdig en volledig, zodat het de eindverantwoordelijkheid kan nemen en zonodig tijdig kan bijsturen.
Ga bij collega’s op zoek naar voorbeelden en ‘best practices’, bijvoorbeeld via de netwerkbijeenkomsten van het project Leren verbeteren of het eigen bevoegd gezag. Thema’s waarmee iedere school worstelt en waarbij uitwisseling kan helpen:
- Hoe ga je om met vaksecties in relatie tot de opbrengsten en wat betekent dat voor het PTA en de toetsen?
- Hoe ga je om met de doorstroom van leerlingen (intake en determinatie) in relatie tot methode-onafhankelijke toetsen?
- Hoe en hoe frequent moet je communiceren met het team om het opbrengstgericht denken én werken te verankeren?
Kwaliteit verbeteren in 6 stappen
In zes concrete stappen werkt u aan het verbeteren van opbrengsten en onderwijskwaliteit. Hierbij is niet alleen aandacht voor wat scholen kunnen doen om de onderwijskwaliteit te verbeteren, maar vooral ook
met wie en hoe.
Nieuws
Blijf op de hoogte van ontwikkelingen en wetenswaardigheden en laat u inspireren door praktijkverhalen en interviews.
Scan Leren verbeteren
De Scan Leren Verbeteren geeft u snel inzicht in de mogelijke risicofactoren en in de onderwijskwaliteit van uw school. Het resultaat: een systematische diagnose die u kan helpen bij het zetten van vervolgstappen.
