In deze vijfde podcast van Leren verbeteren bespreken we meerdere perspectieven op teamleiders: wie zijn zij en wat doen zij? Wat is hun precieze positie in de school (en daarbuiten)? Welke verschillende rollen vervullen teamleiders? En wat is hun relatie tot (de inrichting en aansturing van) kwaliteitszorg? Deze podcast biedt teamleiders concrete handvatten. Te gast zijn teamleider Esther Cicilia van Echnaton in Almere en Leren verbeteren-adviseur Bas Wever. Ook beschrijft Leezan van Wijk, rector van het Marnix Gymnasium in Rotterdam, haar ideale schoolleider en vertellen docenten van De Mavo Vos in Vlaardingen wat een teamleider in hun ogen doet op het vlak van (de uitvoering van) kwaliteitszorg.
De belangrijkste werkzaamheden en rollen van een teamleider (op het vlak van kwaliteitszorg)
Belangrijkste werkzaamheden
- Een teamleider is verantwoordelijk voor en geeft leiding aan een deel van de school. Hij neemt positie in tussen de schoolleider (rector/directeur) enerzijds en de docenten en het onderwijsondersteunend personeel anderzijds.
- Een teamleider is ‘werkgever’ van zijn teamleden. Hij beoordeelt hun presteren, onder meer via lesbezoeken. Ook voert hij functioneringsgesprekken met zijn teamleden en bepaalt hij (mede) of een medewerker van een contract voor bepaalde tijd naar een contract voor onbepaalde tijd gaat.
- Een teamleider is leidend op het vlak van (de uitvoering van) kwaliteitszorg op zijn afdeling. Hij bepaalt hoe er invulling wordt gegeven aan kwaliteitsactiviteiten (zoals de frequentie en vormgeving van lesbezoeken). In zijn samenwerking met de schoolleider neemt hij op dit thema de leiding en coacht en begeleidt hij zijn teamleden.
Belangrijkste rollen
- Een teamleider staat in verbinding met zowel docenten en leerlingen als de schoolleider. Hierdoor weet hij wat er speelt op grotere thema’s als onderwijskwaliteit en kan hij tegelijkertijd anticiperen op eventuele incidenten met leerlingen.
- Vertaler. Een teamleider kent de visie op onderwijskwaliteit van het managementteam van de school en weet deze te vertalen naar de werkzaamheden van zijn teamleden. Hij maakt deze visie praktisch en tastbaar en weet hierin ook de kansen te zien en te benutten. Als het nodig is, doet de teamleider in de klas de juiste ‘uitvoering’ voor aan zijn teamleden.
- Vooruitkijker. Een teamleider kent de stand van zaken op het vlak van onderwijskwaliteit op zijn afdeling en weet ook waar hij op dat onderwerp naartoe wil bewegen. Vervolgens weet hij ook (onder andere met behulp van relevante data, zoals onderbouwsnelheid of bovenbouwsucces) met zijn team/afdeling stappen in de juiste richting te zetten en deze stappen te monitoren.
Tips voor de invulling van kwaliteitszorg door een teamleider
- Probeer zichtbaar te zijn in school en in de eerste plaats bij teamleden. Beantwoord vragen van teamleden liever niet per e-mail, maar loop even langs de lokalen en maak een praatje waarin je grotere en kleinere onderwerpen met elkaar bespreekt. Hierdoor ben je in verbinding met je teamleden, ook op het vlak van kwaliteitszorg.
- Probeer tijd te faciliteren voor je teamleden, bijvoorbeeld door vergadertijd en vooral ook gezamenlijke werktijd te organiseren. Daarin kun je je teamleden bijvoorbeeld wegwijs maken in Microsoft Teams.
- Samen, als team, sta je sterker. Probeer je daarom benaderbaar op te stellen en bied te allen tijde een luisterend oor aan je teamleden.
- Bereid gesprekken met je teamleden goed voor, zodat je het gesprek niet voert vanwege het protocol, maar om snel tot de kern te komen en professionele ontwikkelpunten te formuleren.
Aan het woord in deze podcast
Bas Wever (LinkedIn)
Bas is vanaf het eerste uur betrokken bij Leren verbeteren, waar hij als procesbegeleider al negen jaar verbetertrajecten van zeer zwakke en zwakke scholen begeleidt. Ook werkt Bas regelmatig als interim school- en teamleider.
Esther Cicilia (LinkedIn)
Esther is afdelingsleider van mavo en havo op OSG Echnaton in Almere. Ze heeft ruime ervaring met leidinggeven aan lerarenteams door haar (adjunct)directeurschap op meerdere basisscholen.
Leezan van Wijk (LinkedIn)
Leezan is rector van het Marnix Gymnasium in Rotterdam en heeft daarnaast gewerkt als locatie- en teamleider op verschillende VO-scholen. Zij was tevens directeur van het Schoolleidersregister VO (SRVO) en ontwikkelde bij SRVO de beroepsstandaard voor schoolleiders in het VO.
Docenten De Mavo Vos
Mitchell van Schelven, Jaco Tettelaar, Marco Vroombout, Melissa de Wit & Sabah Yekhlef werken allen als docent op De Mavo Vos in Vlaardingen, waar John van Beek locatiedirecteur is.
Verder lezen
In een gezamenlijke publicatie van de VO-raad en AOC Raad worden verschillende rollen van een ‘middenmanager’ beschreven. In deze brochure gaat het impliciet en soms expliciet over een teamleider in het voortgezet onderwijs.
In het schooljaar 2020/2021 volgde de VO-raad drie scholen die bezig zijn met meer kennisgedreven werken: het Citadel College (Nijmegen), het Dr. Mollercollege (Waalwijk) en Stichting Openbaar Onderwijs Groningen. In de eindpublicatie ‘Kennisgedreven werken: op onderzoek uit’ blikken schoolleiders, onderzoekscoördinatoren en docenten terug en delen zij hun kennis en inzichten.
In augustus 2021 is het herziene onderzoekskader van de Inspectie van het Onderwijs gepubliceerd. In dit onderzoekskader, en in specifiek SKA1, 2 en 3, worden de actuele basiseisen op het vlak van kwaliteitszorg uiteengezet.
Colofon
Redactie: Giel van der Heijden
Presentatie: Ron Benjamins
Techniek: Ludo de Boo
Abonneren
Om niks te missen kunt u zich abonneren op de podcasts van Leren verbeteren via een van de volgende kanalen:
