Vanaf augustus 2021 houdt de inspectie toezicht op basis van een nieuw onderzoekskader. In deze podcast gaan we in gesprek over de belangrijkste wijzigingen in het bijgestelde onderzoekskader en hoe de inspectie hiermee voortbouwt op het bestuursgerichte toezicht dat in 2017 werd geïntroduceerd. Wat zijn de effecten van deze bestuursgerichte aanpak op het handelen van bestuurders en hun relatie met schoolleiders? En verder: hoe ziet het inspectiebezoek eruit in tijden van corona, hoe kan een school zich goed voorbereiden op een inspectiebezoek, of, liever nog, hoe kan ze zorgen dat zaken structureel op orde zijn. Hierover gaan we in gesprek met onderwijsinspecteur Anja Knuver en Leren verbeteren-adviseur Koos Pluymert.
De belangrijkste wijzigingen van het onderzoekskader vanaf 2021
- Het bijgestelde onderzoekskader maakt onderscheid tussen kwaliteitszorgstandaarden op bestuursniveau en kwaliteitszorgstandaarden op schoolniveau.
- Financieel beheer wordt geïntegreerd in de kwaliteitszorg voor besturen.
- Bij bestuurlijk onderzoek worden voortaan geen oordelen over scholen meer gegeven. Bij het bezoeken van scholen wordt vooral gekeken of de bestuurlijke kwaliteitszorg werkt.
- Alle standaarden in het nieuwe kader hebben een wettelijke basis.
- De standaard Pedagogisch klimaat, wordt in het nieuwe kader de standaard Schoolklimaat en krijgt door de nieuwe Wet Burgerschap een steviger karakter. Ook kan de inspectie de resultaten voor sociale en maatschappelijke competenties beoordelen.
- Met het nieuwe onderzoekskader krijgt het begrip stelseltoezicht een prominentere plek. Hierbij worden de functies van het onderwijs (socialisatie, kwalificatie en allocatie) expliciet onderwerp van gesprek tussen de inspectie en besturen en scholen.
Tips voor een goede voorbereiding op inspectiebezoek
- Toon als schoolleider onderwijskundig leiderschap en investeer in een doorleefd onderwijskundig beleid. Organiseer het gesprek met collega’s over het onderwijskundig beleid, over hoe het onderwijs wordt vormgegeven en wat dit voor leerlingen betekent. Voer hierbij met elkaar ook het gesprek over de goede voorbeelden binnen de school om van elkaar te leren en om die voorbeelden expliciet te maken. Zo creëer je zelfbewustzijn ten aanzien van de onderwijskwaliteit en dat stelt je in staat om de kwaliteit van het onderwijs goed aan anderen (zoals de inspectie) te presenteren.
- Gebruik een kwaliteitsagenda om op locatieniveau en daarboven cyclisch zicht te houden op onderwijskwaliteit en aandacht te besteden aan belangrijke thema’s daarbinnen. Voer ook periodiek het gesprek in de secties over hoe je onderwijs vormgeeft. Gebruik daarbij een jaaragenda zodat specifieke onderwerpen cyclisch aan de orde komen. Moeten we zaken bijstellen, gelet op bijvoorbeeld de leerlingenpopulatie of de situatie met afstandsonderwijs en hybride onderwijs? Wat kunnen we leren met elkaar? Wat moeten we versterken of vernieuwen?
- Wees zelfkritisch in zelfevaluaties en organiseer daarnaast voldoende externe feedback op het onderwijsproces. Zet bijvoorbeeld een review in om externe en interne feedback op het onderwijsproces te organiseren en samen te bepalen wat de sterke en minder sterke punten van het onderwijs zijn.
- Verdiep je in het onderzoekskader van de inspectie en weet waar de inspectie op let bij een bezoek. Kijk bij de inrichting van de kwaliteitszorgsystematiek ook goed naar het onderzoekskader en de deugdelijkheidseisen, zodat je de inspectie goed kunt meenemen in hoe de school het op deze punten doet.
Aan het woord in deze podcast
Anja Knuver (LinkedIn)
Anja is inspecteur voortgezet onderwijs bij de Inspectie van het Onderwijs en werkte mee aan de vernieuwing van het onderzoekskader.
Koos Pluymert (LinkedIn)
Koos werkt al vanaf het begin van Leren verbeteren als adviseur voor dit project. Hij heeft veel ervaring met het begeleiden van scholen met kwaliteitsproblemen.
Frits Hoekstra (LinkedIn)
Frits is bestuurder van de Stichting Confessioneel Onderwijs Leiden (SCOL).
Koos Nieuwland (LinkedIn)
Koos is directeur vwo/havo a.i. op locatie Lariks van CS Vincent van Gogh in Assen.
Verder lezen
De Evaluatie vernieuwd toezicht voortgangsrapportage van de Inspectie van het onderwijs (2020) bevat de opbrengsten van de evaluatie van het toezicht op basis van het onderzoekskader dat in 2017 werd ingevoerd. Die evaluatie bood belangrijke input voor de wijzigingen die per augustus 2021 van kracht zijn.
De Radboud Universiteit (2020) deed onderzoek naar de effecten van het onderzoekskader vanaf 2017. De resulterende Effectstudie van het vernieuwde onderwijstoezicht speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming van het nieuwe onderzoekskader.
Leren verbeteren (2019) voerde een verkenning uit naar de veranderende rol van bestuurders. Hoe kijken zij naar hun verantwoordelijkheid voor onderwijskwaliteit en wat betekent dit voor hun handelen? De opbrengsten zijn te lezen in: Bestuurders in beweging, verkenning naar de veranderende rol van bestuurders van onder- en bovengemiddeld presterende scholen in het voortgezet onderwijs
De inspectie (2020) verzamelde in drie metingen informatie over de manier waarop het onderwijs zich aanpast aan de omstandigheden vanwege de uitbraak van het coronavirus en deelt de belangrijkste punten in Inspectie volgt onderwijs tijdens COVID-19
Colofon
Redactie: Martine Fuite
Presentatie: Ron Benjamins
Techniek: Ludo de Boo
Abonneren
Om niks te missen kunt u zich abonneren op de podcasts van Leren verbeteren via een van de volgende kanalen:
