Home  »  De teamleider als leidinggevende – Hoe je persoonlijk leiderschap inzet om onderwijskwaliteit te bevorderen
Terug naar kennisbank

De teamleider als leidinggevende – Hoe je persoonlijk leiderschap inzet om onderwijskwaliteit te bevorderen

In deze tiende aflevering van de podcastserie van Leren verbeteren spreken we over de teamleider als leidinggevende. Hoe doe je dat, leidinggeven aan docenten? Hoe verhoudt het leiden van een team zich tot een plek in het managementteam of de directie? Hoe stuur je vanuit jouw leidinggevende positie op onderwijskwaliteit? En hoe ontwikkel je als teamleider je eigen leiderschap?

We bespreken deze vragen met Leren verbeteren-adviseur Gert-Jan Bos en teamleider vmbo-basis/kader Laura van Dasselaar van RSG Magister Alvinus in Sneek. Verder vertelt Karin Brevoord over haar ervaringen met het teamleiderschap. Zij is recent teamleider havo geworden en deelt wat zij interessant én ingewikkeld vindt aan de overgang van docent naar teamleider. Tot slot horen we van Martijn Meerhoff, die zich van docent naar teamleider en rector ontwikkelde, wat persoonlijk leiderschap voor hem betekent en hoe dit zich kan ontwikkelen in de verschillende functies en organisaties waarin je werkzaam bent.

Onderwijskwaliteit, leidinggeven aan docenten en persoonlijk leiderschap

  • Als je als teamleider wilt sturen op onderwijskwaliteit zijn gesprekken met docenten en leerlingen een belangrijk instrument. Uit deze gesprekken haal je informatie over de kwaliteit van de lessen, over wat er goed gaat en waar verbetermogelijkheden liggen. Daarnaast krijg je informatie uit geplande lesbezoeken en flitsbezoeken. Als de kwaliteit op een school of afdeling minder is, zijn teamleiders vaak bezig met meer organisatorische aspecten van het teamleiderschap en is er minder ruimte om gesprekken te voeren en lessen te bezoeken. Hierdoor is er minder zicht op de kwaliteit van het primaire proces.
  • Teamleiders waren vaak eerst docent. De verandering van functie betekent dat je met een andere bril naar de school gaat kijken; meer gericht op de organisatie als geheel en op de lange termijn. Als je teamleider wordt op de school waar je eerst zelf docent was, krijg je niet alleen een verandering in taken, maar ook een verandering in relatie tot je collega’s. Je bent niet meer alleen hun collega, maar ook hun leidinggevende. Dat betekent dat je soms de moed moet hebben om feedback te geven en je uit te spreken. Bij dit laatste helpt het om dit vanuit nieuwsgierigheid te doen: wat drijft iemand en wat heeft iemand nodig? Het gaat hierbij vanuit de leidinggevende positie dan niet om of we het gaan doen, maar hoe we het gaan doen.
  • Bij persoonlijk leiderschap gaat het om zelfkennis, en vanuit wat je kan en wilt naar wat je ambities zijn. Daarnaast bevind je je op een bepaalde plek in de organisatie. Wat vraagt deze plek van je? Persoonlijk leiderschap is ook gekoppeld aan integriteit: kun je aan jezelf uitleggen waarom je de dingen doet die je doet, vanuit de normen en waarden die je meegekregen hebt en gekoppeld aan wat goed is voor het team en voor de school? En hoe verantwoord je dit aan anderen?

Tips voor teamleiders

  • Als je net start als teamleider, helpt het om prioriteiten te stellen. Wat is voor jou het belangrijkste om te doen? Het beantwoorden van die vraag betekent dat je soms ‘nee’ moet zeggen tegen bepaalde taken of op bepaalde vragen, of aan collega’s moet vragen om een afspraak te maken. Op deze manier kun je echt tijd voor ze maken. Een strak agendabeheer kan je ondersteunen bij het stellen van prioriteiten: hoe ziet mijn dag er vandaag uit? Wanneer werk ik mijn mail bij? Wanneer heb ik gesprekken? Wanneer kijk in mee in de klassen?
  • Practice what you preach. Als je ontwikkeling van je team wilt, ontwikkel jezelf dan ook. Als je wilt dat er verbinding komt tussen mensen, verbind je dan zelf ook aan collega’s. Als je wilt dat mensen zich kritisch uitspreken, dan zal je jezelf ook kritisch moeten uitspreken.
  • Als je teamleider bent en tegelijkertijd in een verbetertraject zit rondom de onderwijskwaliteit, helpt het om te beginnen bij de relatie. Bespreek de opdracht die je met elkaar hebt en de manier waarop je er samen voor kan gaan. Wat past er bij de ontwikkeling van de school en bij de ontwikkeling van collega’s? Zoek samen naar wat er kan en wat er níet kan. En vier ook vooral de successen!

Aan het woord in deze podcast

Laura van Dasselaar (Linkedin)Laura werkt als teamleider vmbo-basis/kader op RSG Magister Alvinus in Sneek. Ze is daarnaast lid van het bestuur van het Schoolleidersregister VO en houdt zich bezig met (systemisch) coachen. Hiervoor was ze docent elektrotechniek en wiskunde op verschillende scholen.

Gert-Jan Bos (Linkedin)Gert-Jan is zelfstandig onderwijsadviseur en adviseur voor Leren verbeteren. Hij richt zich op het verbeteren van processen in het onderwijs. Hij is zelf docent, teamleider en schoolleider geweest, onder andere op het Delta College in Utrecht.

Martijn Meerhoff (Linkedin)Martijn werkte als docent, teamleider en rector bij ALASCA en het Cartesius Lyceum in Amsterdam. Hij was daarnaast betrokken bij de VO-raad als lid van de werkgroep Samen professionaliseren en opleiden. Momenteel werkt hij als opleidingsmanager tweedegraads lerarenopleidingen, cluster maatschappijvakken bij de Hogeschool van Amsterdam.

Karin Brevoord (Linkedin)Karin is recent teamleider havo geworden op RSG Magister Alvinus in Sneek. Ze werkte tot voor kort als docent Engels en leerlingcoördinator op verschillende VO-scholen.

Verder lezen

In het katern Sturen vanuit visie – Strategisch Onderwijskundig Leiderschap van de VO-academie staat een interview met Jeroen Imants waarin hij Strategisch Onderwijskundig Leiderschap vergelijkt met een ruwe steen waaraan nog veel geslepen kan worden.

‘Een goede teamleider maakt zichzelf overbodig, en is daarmee onmisbaar’, schrijft Martijn Vroemen in het artikel Een goede teamleider wordt op handen gedragen.

Het artikel Dilemma’s voor teamleiders schetst vijf (clusters van) dilemma’s die optreden in het dagelijks leven van de teamleider.

Colofon

Redactie: Hannah Edelbroek
Presentatie: Ron Benjamins
Techniek: Ludo de Boo

Abonneren
Om niks te missen kunt u zich abonneren op de podcasts van Leren verbeteren via een van de volgende kanalen:

Soundcloud >>
Spotify >>
iTunes >>
Google Podcasts >>

Wellicht ook interessant

Podcast • havo

Onze havoleerlingen – kwaliteiten en kansen

Als je afgaat op de cijfers, dan heeft de havo het moeilijk. Leerlingen blijven vaker zitten, stromen vaker af en hebben minder hoge slagingspercentages dan leerlingen van andere onderwijsvormen in het voortgezet onderwijs. Wat maakt de havo en haar leerlingen zo uniek en dynamisch?

Rapportage • havo • vmbo • vwo • Effectieve verbeterplannen

Leren verbeteren werkt | Publieksversie

Leren verbeteren heeft in 2017 onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de begeleiding van scholen met een zeer zwakke afdeling. Het doel van het onderzoek: lessen trekken uit de effectiviteit van de begeleiding én de begeleiding van onvoldoende en zeer zwakke afdelingen verbeteren. In deze publicatie lees je de belangrijkste opbrengsten van dit onderzoek.

Poster • havo • vmbo • vwo • Kwaliteitszorg

Veelzijdig talent voor kwaliteit | De rollen van de kwaliteitszorgmedewerker

Kwaliteitszorgmedewerkers hebben een aantal cruciale rollen als het gaat om onderwijskwaliteit. In welke rol ben jij op je best? Welke rol wordt het vaakst van jou gevraagd? En in welke rol kun jij nog verder groeien? Bekijk de rollen op deze poster en laat je inspireren.

Blijf op de hoogte

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang het laatste nieuws over kwaliteit in het VO.

Abonneer

Gesprekken over onderwijskwaliteit in het VO

In de podcasts van Leren verbeteren bespreken we elke aflevering een onderwerp op het gebied van onderwijskwaliteit in het VO. Van zwakke scholen tot inspectietoezicht en van didactisch handelen tot toetsing. Voor íedereen in het voortgezet onderwijs die mede verantwoordelijk is voor onderwijskwaliteit.

Beluister de podcasts