Het moment van… Wim Bos
In deze serie vertelt een adviseur van Leren verbeteren over een onvergetelijk moment.
Wat is voor jou het moment van Leren verbeteren dat je nooit zult vergeten?
“Dat is het moment dat we een review doen op een school. Net als een inspectiebezoek vindt een review plaats op één dag, waarop we heel veel informatie ophalen over hoe een school op dat moment functioneert. Onder begeleiding van twee adviseurs van Leren verbeteren bezoeken docenten van de school een groot aantal lessen, die ze beoordelen aan de hand van een observatielijst. Daarnaast voeren we gesprekken met verschillende groepen in en rond de school, zoals leerlingen, ouders en medewerkers. Zo krijg je in korte tijd op gedetailleerd niveau inzicht in de lessen die worden gegeven en hoe er in de school wordt gedacht over tal van onderwerpen. De grootste winst behaal je met een review echter omdat de eigen docenten de review uitvoeren. Zij vertellen ook zelf aan hun collega’s wat ze hebben gezien.”
Kun je een voorbeeld geven van wat zo’n review precies doet?
“Laatst was ik voor Leren verbeteren op een school waar ze de afgelopen jaren druk bezig waren geweest met onderwijsontwikkeling. Ze wilden daar bovenop verder gaan met gepersonaliseerd leren. Ik was daar echter omdat het zicht op ontwikkeling en begeleiding van leerlingen en het didactisch handelen niet op orde waren. De review die ik heb ingezet, maakte duidelijk dat een groot deel van het personeel zoekende was naar de koers van de school. De ingezette veranderingen leken voor de meeste mensen los van elkaar te lopen. Daarnaast werd duidelijk dat de leskwaliteit onvoldoende op orde was: leerlingen werden niet genoeg geactiveerd, er was onvoldoende variatie in didactiek en vrijwel geen differentiatie. Die school moest eerst gaan investeren in het op orde brengen van de basis, voordat een lijn voor verdere onderwijsontwikkeling kon worden gekozen.”
Zet je altijd een review in als je op een school komt voor Leren verbeteren?
“Nee, dat hangt af van de attendering van de inspectie en van wat de school al heeft gedaan aan verbetering. Soms heeft de schoolleiding onvoldoende beeld van de werkelijke situatie na de attendering van de inspectie, dan kan een review helpen om duidelijk te maken wat je als eerste moet aanpakken. Een review kan ook helpen als afsluiting van een verbetertraject. Voordat de inspectie dan weer terugkomt, kun je met een review in beeld krijgen of de acties die je hebt ingezet, wel echt hebben geleid tot verbetering.”
Zou een review niet ook voor scholen zonder een attendering van de inspectie nuttig zijn?
“Absoluut. Een review is een geweldig instrument voor elke school die wil weten hoe ze ervoor staan. Grotere scholengroepen organiseren tegenwoordig onderling audits, dat is net zoiets. We horen ook altijd terug van docenten die een review hebben uitgevoerd dat ze zoiets gunnen aan al hun collega’s, omdat ze het zelf zo leerzaam vinden.”
