In deze serie vertelt een adviseur van Leren verbeteren over een onvergetelijk moment.
Wat is voor jou het moment van Leren verbeteren dat je nooit zult vergeten?
“Mijn stokpaardje is dat ik vind dat schoolleiders duidelijker moeten sturen. Veel schoolleiders die ik spreek voor Leren verbeteren zeggen dat ze de autonomie graag bij de professional houden. Ik breng daar dan tegenin dat op scholen die een verbeterslag hebben gemaakt, juist heel duidelijk wordt gestuurd. Daar worden eenduidige afspraken gemaakt over wat je bijvoorbeeld wilt zien in pedagogiek en didactiek en daar wordt dan ook meer op gestuurd. Een jaar geleden realiseerde ik me echter hoe sterk de effectiviteit van een schoolleider afhangt van de wijze waarop de school is georganiseerd en het eigenaarschap van teamleiders en docenten.”
Wanneer realiseerde je je dat?
“Ik was bij een overleg tussen een bestuur en schoolleiders over kwaliteitszorg. Het gesprek draaide om het feit dat er op papier veel was geregeld, maar dat die dingen in de praktijk niet gebeurden. Ik haalde mijn stokpaardje van stal en vroeg de schoolleiders wat zij zelf konden doen om te zorgen dat die mooie plannen wel zouden worden uitgevoerd. Maar toen bleek al snel dat de schoolleiders aan tafel, zeker degenen met grote scholen en een groot MT, echt niet wisten hoe ze nog meer zouden kunnen sturen. Zij gaven aan dat ze als eindverantwoordelijk schoolleider zoveel taken hebben, binnen en buiten de school en in de afstemming met het bestuur, dat ze het lastig vonden om wat zij willen ook echt te laten landen in de school. Hoe groter de school en het MT, hoe meer een schoolleider op afstand staat van wat op de werkvloer gebeurt.”
Wat heeft dit inzicht je geleerd?
“Het bevestigt nog maar eens hoe verschillend scholen zijn en hoe verschillend de rollen van schoolleiders. Neem nu teamleiders: op de ene school geven zij ook les, op de andere zijn zij verantwoordelijk voor de leerlingen en op weer een andere school zijn ze alleen de leidinggevenden van docenten. Dit heeft effect op het eigenaarschap van de teamleiders en op de sturingscapaciteit van het hele MT.
Mijn punt is: er komt soms wel heel veel op het bordje van de schoolleider. Dat maakt de positie van de schoolleider best eenzaam. In mijn werk heb ik dat wel eens onderschat. Ik probeer nu bestuurders mee te geven dat ze hier in hun aansturing van en relatie tot schoolleiders rekening mee moeten houden. Zien ze de worsteling van de schoolleider? En zijn ze zich ervan bewust dat een andere aansturing wellicht de lasten van de schoolleider kunnen verlichten en daardoor de sturingscapaciteit kan vergroten?”
