Het Edith Stein College in Den Haag kreeg eind 2022 een onvoldoende beoordeling van de inspectie voor de afdelingen havo en vwo. De school moest aan de slag met vier herstelopdrachten. Na een intensief verbetertraject gebaseerd op het eigen schoolplan staan inmiddels alle seinen weer op groen.
De belangrijkste herstelopdrachten voor het Edith Stein College gingen over taal en didactiek, twee andere betroffen kwaliteitszorg (SKA 1 en 2). “De leerlingen hier op school hebben meer dan tachtig verschillende nationaliteiten. De inspectie vond dat we in de klas te weinig aandacht hadden voor taal in de lessen. Kinderen vielen met name uit op woordenschat”, vertelt Marjolein Verheij. Zij is sinds september conrector onderwijs en kwaliteit en werkt nauw samen op deze onderwerpen met rector Bram van Welie.
Schoolplan
De school ging meteen na het inspectiebezoek aan de slag met de verbeteringen en koppelde dat aan het nieuwe schoolplan. “We waren al met het nieuwe schoolplan bezig toen de inspectie kwam. Zo konden we de oplossingen voor de herstelopdrachten van de inspectie inpassen in onze missie en visie. Dat vonden we erg belangrijk, want we wilden dat de verbeteringen echt ‘van ons’ en duurzaam zouden zijn. Niet een verzameling trucjes om weer snel een goede beoordeling te krijgen.”
De schoolleiding heeft samen met een klankbordgroep tot aan de zomervakantie van 2023 geschreven aan het nieuwe schoolplan. “Door iedereen te betrekken werd het plan breed gedragen in de school.”
Grondige aanpak
De school koos sowieso voor een grondige aanpak, zegt Marjolein: “We hebben een verbeterplan gemaakt voor alles, ook voor de indicatoren waarop we wel goed scoorden.” Alle geledingen binnen de school waren daarbij nodig. “Bij zo’n veelomvattend verbeterplan moet je alles en iedereen met elkaar verbinden. We hebben ervoor gekozen om de secties een belangrijke rol te geven.” Daarvoor moesten die eerst precies weten hoe ze ervoor stonden en hoe ze scoorden op de indicatoren van de inspectie. “We hebben daarom alle secties getraind in het lezen van de cijfers. Dat vond eigenlijk iedereen fijn. De meeste teams hadden niet eerder specifiek naar de cijfers gekeken en die met elkaar besproken.”
Spiegel
Vanaf het einde van vorig schooljaar was Charlotte van Thiel, adviseur van Leren verbeteren, een klankbord voor Marjolein. Daarnaast kreeg zij ook begeleiding van de stichting Lucas Onderwijs op het gebied van organisatie en onderwijsontwikkeling. “We zeiden meteen volmondig ja toen ons werd gevraagd of we van het ondersteuningsaanbod van Leren verbeteren gebruik wilden maken. En daar hebben we geen moment spijt van gehad.”
Er was meteen een klik met Charlotte: “Ze is enorm kundig en wist al snel waar de kern van ons probleem zat. Maar ze kwam niet direct met oplossingen en gaf ons de ruimte om zelf aan de verbeteringen te werken.” Charlotte hield vooral een spiegel voor: “Ik werkte nauw met haar samen en zij stelde elke keer de juiste vragen, waardoor ik weer verder kon.”
Commissies
Samen stippelden ze een traject uit tot januari 2024, wanneer de inspectie weer op bezoek zou komen. “We hebben samen met de secties gewerkt aan het verbeterplan om onze scores op de indicatoren te verbeteren”, zegt Marjolein. Er werden allerlei commissies opgericht, zoals een commissie ‘taal in de klas’, waar docenten met een hart voor taal in zitten. “Dat zijn echt niet alleen de taaldocenten, maar ook collega’s van de sectie wiskunde. Zij maken samen een jaarplan en we hebben ook twee studiedagen gewijd aan wat we concreet samen kunnen doen om de woordenschat van leerlingen te vergroten, in elke les.
Daarnaast startte het Edith Stein ook commissies voor burgerschap, ‘rijk en wereldgericht onderwijs’, ‘schil om de school’ (om leerlingen buiten school muziek of cultuur te bieden) en een commissie ‘zicht op de leerling’. Marjolein: “In die laatste zitten mensen uit meerdere geledingen van de school en ook de coördinator passend onderwijs. We vinden het belangrijk dat niet alleen de mentor, maar ook vakdocenten weten waar de leerlingen staan. De commissieleden hebben bijvoorbeeld een coachingdashboard aangeraden en zorgen ervoor dat aantekeningen in Magister eenduidig worden. En dat alle Citogegevens in Magister staan en voor iedereen toegankelijk zijn.”
Basisles
Speciale aandacht was er bij alle verbeteracties voor de didactiek, aldus Marjolein. “Naast woordenschat was dat het grootste kritiekpunt van de inspectie. We hebben afwisselender werkvormen geïntroduceerd en zijn gestart met leerlingen terugvragen wat ze hebben geleerd. En na een serie lesobservaties hebben we een ESC (Edith Stein College)-basisles ontwikkeld. Uiteraard kijken we ook of de elementen van een goede les bij alle docenten terugkomen. En we stimuleren dat collega’s bij elkaar in de klas kijken om van elkaar te leren.”
Cultuurverandering
Door voor de zomervakantie zoveel tijd te besteden aan het nieuwe schoolplan was de start van dit schooljaar gemakkelijker, vertelt Marjolein. “Maar ik realiseer me dat we veel van mensen hebben gevraagd. Het was een intensief proces. Dat heeft echter ook energie losgemaakt. Niemand wil op een school werken met vier herstelopdrachten. Je wilt trots zijn op je school. We hebben echt een cultuurverandering teweeggebracht.”
Eind januari 2024 kwam de inspectie terug. De school kreeg overal ten minste een voldoende voor. “Dat was heel fijn, maar ik ben toch ook blij dat ze ons met de herstelopdrachten op scherp hebben gezet”, aldus Marjolein. “Die gaven ons de urgentie die we nodig hadden. Leren verbeteren heeft ons ook veel gebracht: niet alleen inzichten, maar ook concrete handvatten om dingen aan te pakken. En Charlotte hield goed in de gaten dat we bleven focussen op de herstelopdrachten. Ze lichtte bijvoorbeeld de indicatoren van de inspectie toe aan de docenten in een plenaire bijeenkomst en hielp bij het voorbereiden van het tweede inspectiebezoek.”
Borging
De weg die is ingeslagen wordt nu voortgezet, vertelt Marjolein. “Alle commissies gaan gewoon verder met hun werk. Ook hebben we een eerste tussenevaluatie van het schoolplan georganiseerd, met ouders en leerlingen. Af en toe pas op de plaats en evalueren, dat heeft Charlotte er echt ingepompt bij ons. Dat deden we voorheen niet zo goed. En volgend jaar gaan we met de subsidie voor basisvaardigheden onze docenten opleiden op taalgerichte vakdidactiek.”
“Ik ben heel blij dat Leren verbeteren bestaat”, besluit Marjolein. “Ergens vind ik het zelfs jammer dat het traject is afgelopen! Als school ben je soms naar binnen gericht. Een adviseur die van buiten komt en je coacht bij het werken aan verbeteringen, was voor ons heel waardevol. Niet alleen voor het MT, maar voor iedereen.”
Meekijken
“Marjolein was heel scherp op de stappen die gezet moesten worden”, vult adviseur Charlotte aan. “Ze hield overzicht over de gehele school en over het traject, toonde breed in de school interesse en bleef aanmoedigen en aandacht vragen voor de dingen die op dat moment ook aandacht moesten krijgen. Dat zorgde voor helderheid en een duidelijke koers.”
Het was Charlotte meteen duidelijk toen ze de school binnen stapte dat de schoolleiding met het nieuwe schoolplan een stevige basis had gelegd voor het traject van Leren verbeteren. “Ze hebben vervolgens de vertaling gemaakt van het schoolplan naar het werk van iedereen in de school, naar wat het plan betekent voor het dagelijks handelen van vakgroepen, docenten en het MT. Allemaal gericht op het neerzetten van een goede kwaliteitscultuur en een verbetering van de onderwijskwaliteit. Ik ondersteunde bij die vertaling en ook bij het brengen van meer kennis over verbetertrajecten in de organisatie, in bijeenkomsten met docenten, sectievoorzitters en de schoolleiding. We pakten steeds iets vast en dan mocht ik meekijken, meedenken en richting geven. En dan vlogen zij weer verder. Het was een heel mooi traject! Ik mis ze eigenlijk wel een beetje.”